_Sportsko-rekreativni-turizam.jpg "Sportsko - rekreativni turizam")
Sportski turizam ili putovanje radi učešće u sportu i putovanje radi gledanja sporta. Sportski turizam je privremeno putovanje ljudi napolje iz njihovih domova i radnih mesta, koje uključuje doživljaje koje nisu u njihovim svakodnevnom životu.
Sportski turizam je doživljaj fizičke aktivnosti povezan sa doživljajem na samom mestu (Volić, I. 2009).
Sportski turizam je privremeno putovanje i boravak pojedinca izvan uobičajenog mesta boravka zbog: učešća u fizičkoj aktivnosti, gledanja fizičke aktivnosti iliposete atrakcijama koje su vezane za sport, (Kesar, O. 2011).
Sportski turizam predstavljaju svi oblici aktivnog ili pasivnog uključivanja u sportsku aktivnost, na individualnoj ili organizovanoj osnovi u komercijalne ili nekomercijalne svrhe, koji uslovljavaju putovanje izvan uobičajenog mesta boravka, oblik turističkih kretanja u kojima je sport glavni motiv, (Kesar, O. 2011).
Kako bi bilo jasnije shvatili o kakvim se turističkim kretanjima radi, odnosno u kakvim uslovima deluju sportski stručnjaci u turizmu, definišimo najprije šta podrazumevamo pod pojmom sportski turizam. Sportski turizam svrstavamo u tzv. specifične oblike turizma koji se zasnivaju na motivaciji za putovanjem, odnosno ono što je važno za njihovo razlikovanje jeste "motivacija za putovanjem i sadržaj boravka u određenoj turističkoj destinaciji." (Bartoluci, M. 1985). Tako sportski turizam definišemo kao "turizam u kojem je sport glavni motiv putovanja i boravka turista u turističkom odredištu." (Bartoluci, M. 2003).
Sportski se turizam pojavljuje u različitim oblicima i to:
- Takmičarski sportski turizam,
- Zimski sportsko-rekreativni turizam i
- Letnji sportsko-rekreativni turizam.
Pod pojmom takmičarski sportski turizam podrazumijevaju se "sva putovanja radi učestvovanja u određenim sportskim takmičenjima (nadmetanjima), od domaćih do međunarodnih" (Bartoluci, 2003).Osnovni motiv putovanja jeste neka sportska manifestacija (Sportski događaj), bilo da učesnici aktivno učestvuju u njoj (sportisti) ili su, pak, pasivni učesnici (gledaoci). S druge strane sportsko-rekreativni turizam podrazumeva bavljenje turista tim aktivnostima, odnosno "kao motiv turističkih putovanja u savremenom turizmu sve se više javlja sportska rekreacija kojom se aktivno bave turisti na odmoru. Sportska rekreacija po pravilu nema ni takmičarski niti gledateljski karakter. To je sportska aktivnost turista izabrana po sopstvenom izboru sa svrhom zadovoljavanja potreba za kretanjem, igrom, aktivnim odmorom i razonodom." (Relac i Bartoluci, 1987).
Zimski sportsko- rekreativni turizam se najčešće sprovodi u planinskim zimskim centrima, kao i na moru, a letni na moru, u planinama, na rijekama, jezerima i sl. Postoje sportsko-rekreativne aktivnosti karakteristične za pojedinu sezonu, pa se tako u okviru zimskog sportsko-rekreativnog turizma pojavljuju skijanje, skijaško trčanje, klizanje, sportske igre na snijegu i ledu i druge, a u okviru letnjeg šetnje, trčanje, planinarenje, sportovi na vodi, sportske igre, golf, tenis, jahanje itd. (Bartoluci, 2003).
Zato naš interes kao društva ogleda se u delu sportskog turizma u kojem se turisti pojavljuju kao aktivni učesnici u raznim sportsko-rekreativnim aktivnostima budući da je uloga sportskih stručnjaka ovde izuzetno naglašena. Oni su ti koji kreiraju, organizuju, ali i sprovode brojne sportsko-rekreativne programe koji se pružaju u okviru sportsko-rekreativnog turizma. Neki od sportsko-rekreativnih programa koji se obavljaju kao sastavni deo turističke ponude su:
- Iznajmljivanje različitih sportskih objekata,
- Korišćenje sportskih objekata i opreme,
- Škole učenja raznih sportskih vještina,
- Sportske igre, turniri i razna takmičenja,
- Sportsko-zabavne atrakcije (Bartoluci, 2003).
Sastavni deo turističke ponude predstavljaju sportski i sportsko - rekreativni programi. S obzirom na njihovu raznolikost i specifičnost, stručnjaci koji mogu kvalitetno kreirati, organizovati, ali i sprovoditi ovakve programe moraju biti stručno edukovani (obrazovani). Pri tome je naglašena uloga sportskih animatora kao nositelja programa sportske animacije, budući da se njihova uloga ne svodi samo na poznavanje sportskih aktivnosti nego i svih drugih aktivnosti animacije te komunikacije s gostima, zahtevi koji se postavljaju pred njih su dosta visoki. Pored specifičnih znanja i vještina turizma i sportsko-rekreativnih programa moraju posedovati određene psihofizičke osobine, talent i osećaj za kontakt s gostom, te određenu nivo sportskog obrazovanja.
Literatura:
Ocjena ekonomskih efekata sportske rekreacije u turizmus posebnim osvrtom na Jadranski turizam Jugoslavije. (Doktorska disertacija).
Ekonomski fakultet Sveučilišta u Zagrebu.
Bartoluci, M. (2003.). Ekonomika i menedžment sporta. Zagreb: Informator.
Bartoluci, M. i Maršanić, H. (2004.). Edukacija stručnjaka za sportsku animaciju / Education of sports animation professionals.
U M. Bartoluci i suradnici, Menedžment u sportu i turizmu (str. 289-299). Zagreb: Kineziološki
fakultet, Ekonomski fakultet.
Volić I. (2009). Sport i turizam, Beograd: Internet skripta za nastavu.
Kesar, O. (2011). Sportski turizam, Zagreb: Internet skripta, Ekonomski Fakultet Sveučiližte u Zagrebu.
Skorić, M. (2011). Sport i turizam, Beograd: Internet portal Savremenisport.com
