_Uticaj_duvanskog_dima_na_sportiste.jpg "Uticaj duvanskog dima na sportiste")
Duvan je biljka koja pripada rodu Nicotiana, familiji Solanace i danas je poznato više od 70 biljaka iz ovog roda, uglavnom poreklom iz Severne i Južne Amerike. Manji deo ovakvih biljaka potiče iz Australije. Smatra se da su duvan civilizacije sa Američkog tla koristile i mnogo godina pre naše ere, a pouzdano se zna da je na ovim prostorima duvan tada bio nepoznanica. Na stari kontinent doneo ga je Kolumbo, kao i mnoge začine, trave i slične stvari.
Duvan je zeljasta biljka i razlikujemo čitav spektar oblika i nijansi boja ove biljke. Naravno, ne koriste se sve vrste i podvrste duvana za zadovoljavanje potreba za ovom vrstom "razonode". Duvan je nekada imao i ritualne uloge. Poznato je da su do razvoja prirodnih nauka, a pre svega mislimo na organsku hemiju, mnoga svojstva biljaka pripisivana natprirodnim silama. Verovalo se da postoje biljke koje su "Bogovi odabrali da leče smrtnike " i slično. Politeističke religije donele su pregršt mitova i predanja. Indijanski vračevi, koristili su duvan tokom svojih rituala, pre svega jer je izazivao značajne haulcinacije. U Evropu su ga, dakle doneli Španci i Portugalci, a Žan Nikot, bio je diplomata koji je značajno podržavao korišćenje ove biljke. Po njemu dolazi i naziv Nikotin i latinski nazv duvana Nicotiana Tabacum L..
Duvan je mnogima u Evropi služio kao dekorativna biljka, zbog svog specifičnog oblika i veličine. Postoje sorte duvana, čiji listovi imaju dužinu i po metar i po. Možemo reći da je gajenje duvana u Evropi počelo skoro vek nakon Kolumbovih otkrića i da se nije odmah razvila praksa da se duvan koristi za "uživanje". Smatralo se da je ova biljka lekovita i da se njome uspešno može lečiti recimo glavobolja. Danas se takođe ne može opovrgnuti činjenica da duvan, kao duvan, tj. kao biljka nije toliko štetan, koliko je štetan duvanski dim.
Polemika se može voditi o tome, kakvi efekti nastaju ukoliko se organizam izlaže duvanskom dimu i hemijskom sastavu duvanskog dima je tema koju treba dobro proučiti, ali se zna da zdravstvene organizacije danas vode prilično ozbiljne kampanje sa ciljem da se konzumiranje cigareta maksimalno smanji.
Mnogi stručnjaci koji se godinama bave tehologijom prerade i obrade duvana, rećiće Vam da stvar i nije baš tako crno-bela i da je duvan u mnogome "nepravedno optužen". Kažu još, da je duvan nekada bio zabava, a danas potreba onih koji sebe smatraju redovnim korisnicima proizvoda od duvana. Činjenica je da prosečni korisnici proizvoda od duvana danas malo znaju, iako postoje brojne edukativne kampanje.
Da li je svaki duvan isti po sastavu ?
Svakako da ne. Klasifikaciju duvana vršimo u odnosu na mnoge fizičko-hemijske osobine i tako možemo izdvojiti tri grupe duvana:
- Duvani za žvakanje
- Duvani za pušenje
- Duvani za šmrkanje
Postoji veći broj komponenata hemijskog sastava duvana, a poseban značaj imaju: aromatične materije, suva materija, mineralne materije, belančevine, amino kiseline, amonijak, alkaloidi, ugljeni hidrati, polisaharidi, glukozoidi i polifenoli, pektinske materije, organske kiseline i pigmenti.
style="display:block; text-align:center;"
data-ad-layout="in-article"
data-ad-format="fluid"
data-ad-client="ca-pub-3680394444982515"
data-ad-slot="6919562611">
Najvažnije spoljašnje odlike koje služe kao fizički pokazatelji kvaliteta jesu: veličina i oblik lista, nervatura lista, materijalnost, debljina lista, boja lista, glatkost i rapavost, čvrstina i elastičnost, zapreminska težina rezanog duvana, mirišljavost lišća, vododržna sposobnost, sagorljivost i slično.
Degustacione odlike predstavljaju svojstva koja duvan manifestuje pri pušenju, a povezana su sa specifičnim delovanjem duvanskog dima na organe ukusa, mirisa i nervni sistem. Svojstva koja najviše određuju degustativni kvalitet pri pušenju su: aroma, ukus, iritacija, jačina, harmoničnost i sagorljivost.
Šta je to cigareta?
Po definiciji - Cigareta je rolna fino sečenih, tj. prerađenih čestica duvana, zavijena u papir, koju je moguće pušiti takvu kakva je. Za razliku od drugih proizvoda ne konzumira se u stanju u kome je predstavljena nego u formi dima koji se formira tokom procesa sagorevanja (ovo je razlika izmedju cigarete i cigare). Cigareta ima kork (izrađen od posebnog papira, određenih svojstava u smislu gorivosti), filter, omotač filtera i svitak (duvan-punjenje). Mešavina duvana za cigaretu, odnosno blend, sastoji se od 70 % duvana, 25 - 30 % preradjenog duvana i 0-5 % raznih derivata.
Kako duvanski dim utiče na sportiste?
Ovo je situacija u kojoj praksa i iskustvo daju odgovore bolje od bilo kojih naučnih činjenica. Ono štp je sigurno je da se kod konzumiranja duvanskih proizvoda javlja određeni stepen zavisnosti, koji u 90% slučajeva nije zanemarljiv, odnosno, mnogi će Vam reći da bez cigareta ne mogu. Sa druge strane, za sportistu je itekako važno da u periodu fizičkih aktivnosti obezbedi pun kapacitet pluća i da svi psihofizički procesi budu na najboljem mogućem nivou. Nedvosmisleno je da duvanski dim negativno utiče na disajne puteve, što povlači za sobom i niz drugih problema, u manjoj ili većoj meri, tako da je vrlo teško postići zavidne rezultate po pitanju pre svega fizičke spreme, zvane kondicija uz dve paklice cigareta dnevno.
Negativan uticaj duvanskog dima može se sagledati i kroz mnogobrojne zabrane u vezi sa duvanom, kao što su: Zabrana oglašavanja duvana i duvanskih proizvoda, uključujući svako isticanje žiga ili druge oznake proizvodjača tih proizvoda, u štampi, na radiju i televiziji, panoa, tabli, nalepnica, oglasnih sredstava na ulicama, javnim mestima, na javnim objektima i sredstvima saobraćaja, preko knjiga, časopisa i odevnih predmeta. Zabranjena je i distribucija besplatnih duvanskih proizvoda građanima kao i promotivni popust za duvanske proizvode. Proizvodjači duvana i duvanskih proizvoda dužni su da originalno pakovanje tih proizvoda obeleže i označe u skladu sa zakonom kojim se uređuje proizvodnja i promet duvana i duvanskih proizvoda. Zabrana prikazivanja pušenja i duvanskih proizvoda u oglasnim porukama. Zabranjeno je u oglasnoj poruci prikazivati pušenje ili oponašanje pušenja, duvanske proizvode, njihovu ambalažu i duvanski dim.
